8 / 9 / 10 / 11 / 12 / 13 / 14 / 15 / 16 / 17 / 18 / 19 / 20 / 21 / 22 / 23 / 24 / 25 / 26 / 27 / 28 /

ul. SOBIESKIEGO Jan III Sobieski, herbu Janina (ur. 17.08.1629 w Olesku pod Lwowem, zm. 17.06.1696 w Warszawie) - król Polski od 1674 r.

Od 1665 r. był żonaty z Francuzką Marią Kazimierą d'Arquien (Marysieńką), córką francuskiego markiza. Miał czworo dzieci. Jan Sobieski pochodził ze znanego rodu Sobieskich z Sobieszyna. Jego ojciec, Jakub, był kasztelanem krakowskim. Po matce, Zofii Teofili z Daniłowiczów, Jan był spokrewniony z potężnym rodem Żółkiewskich. Był prawnukiem hetmana wielkiego koronnego Stanisława Żółkiewskiego. Otrzymał staranne wykształcenie, uczęszczał do Kolegium Nowodworskiego w Krakowie i studiował na Wydziale Filozoficznym Akademii Jagiellońskiej. Po studiach, wraz z bratem Markiem, przebywał dwa lata za granicą, zwiedzając kraje Europy Zachodniej. Nabył wtedy znajomość języków łacińskiego, francuskiego, niemieckiego i włoskiego.

Do kraju bracia wrócili w 1648 r., w trakcie trwania Powstania Chmielnickiego. Obaj zaciągnęli się do wojska i jako rotmistrze, na czele własnych chorągwi, przeszli chrzest bojowy w bitwie po Zborowem. Rok później Marek zginął w niewoli tatarskiej, Jan zaś wziął udział w poselstwie do Turcji. W Stambule zaznajomił się z organizacją imperium osmańskiego i poznał język tatarski. Po powrocie brał udział w wojnie z Rosją, walczył pod Ochmatowem i, w randze pułkownika, pod Beresteczkiem.

Na początku "potopu szwedzkiego", wraz z wieloma innymi oddziałami, oddał się pod Unieściem pod protekcję króla szwedzkiego Karola X Gustawa, któremu służył później przez prawie rok. Jednak w kwietniu 1656 r. walczył już u boku króla polskiego Jana II Kazimierza i wsławił się w 3-dniowej bitwie pod Warszawą, dowodząc skutecznie 2-tys. oddziałem jazdy tatarskiej. Król awansował go wtedy na chorążego koronnego.

Jako członek stronnictwa profrancuskiego, w czasie rokoszu Lubomirskiego, Sobieski stanął po stronie króla Jana Kazimierza. W roku 1667 Sobieski pobił pod Podhajcami Kozaków i Tatarów, a w 1673, już jako wielki hetman koronny, odniósł świetne zwycięstwo nad Turkami pod Chocimiem. Gdy w listopadzie 1673 r. zmarł król Michał Korybut Wiśniowiecki, szlachta na sejmie elekcyjnym, jedynie przy sprzeciwie części posłów litewskich, wybrała 19 maja 1674 roku na jego następcę Jana III Sobieskiego. Znaczną rolę w elekcji odegrała Marysieńka, żona Sobieskiego. Za najpilniejsze zadanie dla Rzeczypospolitej król Jan III Sobieski uznał zawarcie pokoju z Turcją, odzyskanie ważnego strategicznie Kamieńca Podolskiego i przerwanie nieustannego pasma wojen na południowych granicach państwa.

W 1675 r. Tatarzy nowymi siłami znów przekroczyli Dniestr, ale nie potrafili zdobyć Żórawna. Po rozejmie Kamieniec Podolski pozostał przy Turcji, lecz zwróciła ona Białą Cerkiew. Przez kolejnych 7 lat Polska nie wojowała. Kierując się swym wielkim doświadczeniem wojennym, Sobieski zreformował wojska Rzeczypospolitej, zmieniając ich organizację i wyposażenie. Zwiększyło się znaczenie artylerii i dragonii, w ataku ciężkozbrojna husaria pozostawała główną siłą przełamującą.

W marcu 1683 r. Rzeczpospolita odwróciła się od Francji, zawierając sojusz z cesarzem Austrii Leopoldem I przeciwko Turcji, będącej sojuszniczką Francji. Turcy szykowali się wtedy do wielkiej wyprawy wojennej i Sobieski obawiał się, że uderzą z terenu Podola na Rzeczpospolitą, na Lwów i Kraków. Turcja uderzyła jednakże na Austrię i po trzech miesiącach armia wielkiego wezyra Kara Mustafy obległa Wiedeń. Nie czekając na posiłki litewskie, Sobieski z wojskiem koronnym pomaszerował na odsiecz stolicy austriackiej. Pod jego dowództwem, w dniu 12 września 1683 r. rozegrała się wielka bitwa pod Wiedniem, która zakończyła się pogromem Turków. Potem w marszu przez Węgry za cofającymi się Turkami, Sobieski odniósł jeszcze jedno znaczące zwycięstwo pod Parkanami, a w grudniu wraz z całym swym wojskiem wrócił do Krakowa.

W roku 1684 Rzeczpospolita weszła w skład Świętej Ligi zawiązanej przez Austrię, Wenecję i papieski Rzym przeciwko Turcji. Wojna z Turcją trwała więc dalej. Koncentrując się na wojnach z Turcją, Sobieski nie potrafił już zreformować ustroju państwa, zdobyć terenów nadbałtyckich, ani zabezpieczyć tronu dla swego najstarszego syna Jakuba. Jedynie, zabiegając o poparcie Rosji w wojnie z Turkami, zawarł w 1686 r. w Moskwie pokój Grzymułtowskiego, w którym potwierdzone zostały warunki układu pokojowego z Andruszowa sprzed 20 lat. W okresie panowania Sobieskiego powstało wiele budowli, m.in.: pałac w Wilanowie, pałac Krasińskich w Warszawie, zamek Lubomirskich w Wiśniczu, kościół Bernardynów obok Wawelu i kościół św. Piotra i Pawła w Krakowie. Król często przebywał we Lwowie, miał tam w Rynku własną kamienicę, był władcą szczególnie przez lwowian ukochanym.

Po długotrwałej chorobie, król Jan III Sobieski zmarł w Wilanowie 17 czerwca 1696 roku na atak serca. Jego żona Maria Kazimiera zmarła w roku 1716 w Blois, we Francji. Oboje są pochowani na Wawelu w Krakowie. Tron po Janie III Sobieskim przypadł Augustowi II Mocnemu, z saskiej dynastii Wettinów.

tekst ze strony
http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_III_Sobieski

ul. Jana Sobieskiego, dawniej Wilhelmstr., jest boczną ul. Roosevelta. Ulica ta jest zabudowana typowym budownictwem mieszkaniowym pochodzącym w przeważającej części z epoki "wielkiej płyty". Zaledwie kilka budynków pochodzi z czasów przedwojennych. Jeden z zachowanych budynków charakteryzuje się niespotykanym układem okien. Sytuację ratuje dużo terenów zielonych i sąsiedztwo Domu Muzyki i Tańca. Z jednej strony ulicy znajduje się duży market spożywczy, z drugiej "Linodrut S.A.".

Zdjęcia i informacje - Marian Jędrzejczak