Moje Zabrze

Zabrzański dworzec kolejowy

/ 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 /

Transport za pomocą pojazdów prowadzonych w sztywnym torze (lub koleinie), czyli transport kolejowy, znany jest już od starożytności. Jako napęd wykorzystywano najczęściej siłę ludzi, zwierząt lub urządzenia mechaniczne jak kierat czy kołowrót. Pierwszą nowożytną linie kolei żelaznej zawdzięczamy anglikowi George Stephenson, który uruchomił ją z wykorzystaniem trakcji parowej w roku 1825 między miastami Stockton i Darlington.

Na Śląsk kolej żelazna zawitała dzięki Oberschlesische Eisenbahn AG, czyli Spółce Aukcyjnej Kolei Górnośląskiej. Jej zadaniem było połączenie Górnego Śląska z Dolnym, a później z resztą Niemiec i świata tą nowoczesną formą transportu. Koncesję na budowę kolei między Wrocławiem a Opolem spółka uzyskała z początkiem 1841 roku. Już niewiele później, w maju 1842 uruchomiono pierwsze połączenie na trasie Wrocław-Oława.

Była to pierwsza linia kolejowa leżąca na terenie obecnej Polski!!!

Oberschlesische Eisenbahn AG została upaństwowiona ustawą z dnia 24 stycznia 1884 roku z terminem wstecznym od dnia 1 stycznia 1883.

Dnia 1 października 1845 roku, po przedłużeniu linii Kolei Górnośląskiej przez Gliwice i Zabrze do Świętochłowic, na wybudowany w polach koło Małego Zabrza dworzec wjechał pierwszy pociąg. Ta historyczna chwila musiała pewnie na długo zapaść w pamięci ówczesnych mieszkańców naszego miasta. Oficjalne otwarcie dworca i odcinka nastąpiło 15 października. (Niektóre źródła podają datę 31 października) W następnym roku położono jeszcze bocznicę do koksowni przy kopalni Królowa Luiza (kop. Zabrze) na Zaborzu. Była to pierwsza bocznica kopalniana na kontynencie europejskim.

Od tego momentu, dzięki możliwości szybkiego transportu węgla i wytworów tutejszego przemysłu, oraz pasażerów, industrializacja i rozwój Zabrza nabierają jeszcze większego tempa. Od dnia 1 września 1846 roku po wybudowaniu kolei Dolnośląsko-Marhijskiej (Wrocław-Berlin) z Zabrza można było już dojechać koleją do Berlina, a od 1 września 1848 roku dzięki kolei Wilhelma-Wilhelmsbahn AG (Kędzierzyn-Bohumin) połączono Kolej Górnośląską z Koleją Północną Cesarza Ferdynanda (austriackiego), co umożliwiło dojazd z Zabrza do Wiednia. Trochę wcześniej, bo 13 października 1847 uruchomiono Kolej Krakowsko-Górnośląską (wybudowaną przez Spółkę Kolei Górnośląskiej), co pozwalało na połączenie Zabrze-Kraków, a dokładnie w rok później otwarto krótki odcinek łączący Kolej Krakowsko-Górnośląską z Drogą Żelazną Warszawsko-Wiedeńską i uzyskano połączenie Zabrze-Warszawa.

Zabrzańskie dworce

W szczytowym okresie rozwoju kolei na Górnym Śląsku istniało na obecnym terenie Zabrza aż siedem stacji osobowych kolei normalnotorowej.

Były to w kolejności powstania:

Zabrze (1845)
Zabrze Południowe (1855)
Zabrze Wschód (1855)
Biskupice (1872)
Zabrze Północ (1872)
Makoszowy (1904)
Mikulczyce (1904)

Dworzec Zabrze
Stary dworzec

Nieistniejący już pierwszy budynek dworca powstał w 1845 roku wraz z otwarciem przebiegającej przez Zabrze linii kolejowej. Gotowy był już latem tego roku, otwarto go 1 października, a regularna eksploatacja trwa od 15 października 1845 roku.

Pierwotny budynek dworca posiadał dwie kondygnacje i poddasze, wybudowano go z ceramicznej cegły. Konstrukcje dachu i stropy były drewniane. Z czasem powiększono go o kilka następnych budowli po obu stronach, szczególnie w kierunku ulicy Wolności.

Fragment pocztówki, w obiegu w 1899 roku. Wyraźnie widoczne są nowo dobudowane części dworca

Fragment pocztówki, w obiegu w 1899 roku.
Wyraźnie widoczne są nowo dobudowane części dworca

Początkowo nie było zadaszeń nad peronami ani przejścia podziemnego, a na drugi tor przechodziło sie po prostu przez pierwszy. Dworzec posiadał pierwotnie dwa perony, jeden przylegający bezpośrednio do budynku przy torze pierwszym i drugi między torami 1 i 2. Pozostałe trzy tory nie posiadały peronów i przeznaczone były do obsługi ruchu towarowego, w czym pomocny był znajdujący się nad nimi dźwig bramowy. Na peronie drugim między budynkiem dworca a wiaduktem znajdowało się urządzenie podające wodę do parowozów.

Szukaj

Menu

Dobrze wiedzieć

Dobrze wiedzieć

Dobrze wiedzieć

Zobacz również