Opracowanie - Andrzej Dutkiewicz
Grudzień 2011 roku
Plan stacji i granicy sporządzony w 1926 roku przez starszego przodownika Józefa Korusa z Posterunku Policji Województwa Śląskiego Makoszowy. Od prawej naszkicowane są skład, budynek dworca, toalety i wieża wodna.
Według rozkładu ważnego w okresie od 15.05 do 07.10 1939 roku, od strony
Rybnika przyjeżdżało do Makoszów dziennie 9 pociągów osobowych, w tym 1 tylko
w dni robocze. Prowadziły one wagony 2 i 3 klasy.
Między polską stacją Makoszowy a niemieckimi Gliwicami kursowało w 1939 roku
pięć par pociągów osobowych. Przejazd tego krótkiego odcinka trwał nawet do 60
min. czego powodem była zapewne kontrola celna i graniczna w Gliwicach-Sośnicy.
Również ze specjalnie wybudowanego po rozdziale granicą dworca od kopalni,
przystanku osobowego kopalni Delbrückschächte (Makoszowy) odjeżdżało pięć
pociągów do Gliwic. Z Gliwic przyjeżdżały cztery.
Rozkład ten nie dotrwał do końca swej ważności gdyż 1 września 1939 wybuchła wojna i stacja Makoszowy przeszła znowu pod zarząd kolei niemieckich Deutsche Reichsbahn (DR) i nazywała się ponownie MAKOSCHAU.
Zanim do tego doszło, na stacji i w okolicach doszło do kilku incydentów
granicznych. W nocy z 23 na 24 sierpnia stacja i posterunek celny w Makoszowach
opanowane była przejściowo przez dywersantów niemieckich. Jeszcze w lipcu na
makoszowskim odcinku granicy strażnicy polscy zastrzelili Niemca który okazał się
być przemytnikiem broni. Zostało to wykorzystane propagandowo przez stronę
niemiecką.
W celach obronnych Polacy przygotowali most kolejowy na odcinku Makoszowy-Bielszowice
do wysadzenia, a kolejarze z PKP rozkręcili tory uniemożliwiając
wjazd pociągów od strony Niemiec. Most wysadzony został przez polaków
1 września o godz 5:30.
Pierwszym odziałem niemieckim, który opanował stację był dywersancki Freikorps
Ebbinghaus. Dopiero później weszły tam regularne jednostki niemieckiego wojska.
Lata 1939 do 1945
W Urzędowym Rejestrze Dworców Kolejowych Rzeszy Niemieckiej na rok 1944
odnotowano:
Makoschau, stacja III klasy, bez rampy czołowej, dyrekcja kolejowa Opole, przy linii
Katowice-Ligota-Rybnik. Stacja podlegała dyżurnemu ruchu w Gliwicach.
Technika stacji podlegała urzędowi kolejowemu w Katowicach.
W okresie II wojny światowej stacja Makoszowy nabiera szczególnego znaczenia. To
stąd wyruszają pociągi linii 149c (Deutsche Reichsbahn) aż do czeskiego Bohumina
(Oderberg) przez Rybnik i Wodzisław Śląski. Z dworca Oderberg dojechać można
było bezpośrednio do Pragi.
Rozkład jazdy z 1944 roku. Linia Makoschau-Oderberg
Kontynuowano również wcześniej przerwane granicą połączenie osobowe między
Gliwicami-Sośnicą a Katowicami-Ligotą przez Makoszowy, linia 149d. Tym razem
pociągi wyjeżdżały z dworca w centrum Gliwic.
Na obu liniach kursowały wagony drugiej i trzeciej klasy.
Według statystyk kolei niemieckich 27.09.1942 roku otwarto niespełna
dwukilometrowe odgałęzienie Makoszowy-Mizerów. Była to chyba jedyna
inwestycja na makoszowskiej kolei w okresie wojennym.
Rozkład jazdy z 1944 roku.
Linia Gleiwitz-Makoschau-Idaweiche (Katowice-Ligota).
Również ten, kolejny już rozkład jazdy z lipca 1944 roku nie dotrwał do końca, gdyż od stycznia 1945 roku wieś i stacja wróciły w ręce Polski i nazywały się znowu MAKOSZOWY.
Lata 1945 do 2011
Po drugiej wojnie światowej następował dalszy rozwój infrastruktury kolejowej
Makoszów.
Stacja pozostawała nadal stacją węzłową. Kontynuowano przewozy na liniach
Katowice Ligota-Gliwice, nowa numeracja 155, oraz Makoszowy-Leszczyny, z
połączeniem aż do Rybnika, linia 156.
Rozkład jazdy stacji Knurów z 1946 roku podaje, że do Makoszów przyjeżdżało od
strony Leszczyn 10 pociągów, w tym 1 tylko w dni robocze. Prowadziły wagony 2 i
3 klasy.
Według spisu abonentów sieci telefonicznej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych
w Katowicach w roku 1966 stację Makoszowską obsługiwał zawiadowca, dyżurny
ruchu, biuro stacyjne, kasa biletowa, dyżurny nadzorczy, biuro wagonowe, kierownik
ekspedycji towarowej. Istniały jeszcze ekspedycja towarowa ogólna, ekspedycja
węglowa i specjalna dla kopalni Makoszowy odprawa pociągów. Ilość tych placówek
odzwierciedla intensywność ruchu na stacji i bardzo ważną funkcję stacji towarowej.
Rozkład jazdy z roku 1964. Linia 155
W roku 1964 na linii kursowało przez Makoszowy trzynaście par pociągów, w tym dwa tylko w dni robocze.