Zabrze Makoszowy - Dworzec kolejowy

Opracowanie - Andrzej Dutkiewicz
Grudzień 2011 roku

Zabrze Makoszowy - Dworzec kolejowy

Plan stacji i granicy sporządzony w 1926 roku przez starszego przodownika Józefa Korusa z Posterunku Policji Województwa Śląskiego Makoszowy. Od prawej naszkicowane są skład, budynek dworca, toalety i wieża wodna.

Według rozkładu ważnego w okresie od 15.05 do 07.10 1939 roku, od strony Rybnika przyjeżdżało do Makoszów dziennie 9 pociągów osobowych, w tym 1 tylko w dni robocze. Prowadziły one wagony 2 i 3 klasy.
Między polską stacją Makoszowy a niemieckimi Gliwicami kursowało w 1939 roku pięć par pociągów osobowych. Przejazd tego krótkiego odcinka trwał nawet do 60 min. czego powodem była zapewne kontrola celna i graniczna w Gliwicach-Sośnicy. Również ze specjalnie wybudowanego po rozdziale granicą dworca od kopalni, przystanku osobowego kopalni Delbrückschächte (Makoszowy) odjeżdżało pięć pociągów do Gliwic. Z Gliwic przyjeżdżały cztery.

Rozkład ten nie dotrwał do końca swej ważności gdyż 1 września 1939 wybuchła wojna i stacja Makoszowy przeszła znowu pod zarząd kolei niemieckich Deutsche Reichsbahn (DR) i nazywała się ponownie MAKOSCHAU.

Zanim do tego doszło, na stacji i w okolicach doszło do kilku incydentów granicznych. W nocy z 23 na 24 sierpnia stacja i posterunek celny w Makoszowach opanowane była przejściowo przez dywersantów niemieckich. Jeszcze w lipcu na makoszowskim odcinku granicy strażnicy polscy zastrzelili Niemca który okazał się być przemytnikiem broni. Zostało to wykorzystane propagandowo przez stronę niemiecką.
W celach obronnych Polacy przygotowali most kolejowy na odcinku Makoszowy-Bielszowice do wysadzenia, a kolejarze z PKP rozkręcili tory uniemożliwiając wjazd pociągów od strony Niemiec. Most wysadzony został przez polaków 1 września o godz 5:30.
Pierwszym odziałem niemieckim, który opanował stację był dywersancki Freikorps Ebbinghaus. Dopiero później weszły tam regularne jednostki niemieckiego wojska.

Lata 1939 do 1945

W Urzędowym Rejestrze Dworców Kolejowych Rzeszy Niemieckiej na rok 1944 odnotowano:
Makoschau, stacja III klasy, bez rampy czołowej, dyrekcja kolejowa Opole, przy linii Katowice-Ligota-Rybnik. Stacja podlegała dyżurnemu ruchu w Gliwicach.
Technika stacji podlegała urzędowi kolejowemu w Katowicach.
W okresie II wojny światowej stacja Makoszowy nabiera szczególnego znaczenia. To stąd wyruszają pociągi linii 149c (Deutsche Reichsbahn) aż do czeskiego Bohumina (Oderberg) przez Rybnik i Wodzisław Śląski. Z dworca Oderberg dojechać można było bezpośrednio do Pragi.

Zabrze Makoszowy - Dworzec kolejowy

Rozkład jazdy z 1944 roku. Linia Makoschau-Oderberg

Kontynuowano również wcześniej przerwane granicą połączenie osobowe między Gliwicami-Sośnicą a Katowicami-Ligotą przez Makoszowy, linia 149d. Tym razem pociągi wyjeżdżały z dworca w centrum Gliwic.
Na obu liniach kursowały wagony drugiej i trzeciej klasy.
Według statystyk kolei niemieckich 27.09.1942 roku otwarto niespełna dwukilometrowe odgałęzienie Makoszowy-Mizerów. Była to chyba jedyna inwestycja na makoszowskiej kolei w okresie wojennym.

Zabrze Makoszowy - Dworzec kolejowy

Rozkład jazdy z 1944 roku.
Linia Gleiwitz-Makoschau-Idaweiche (Katowice-Ligota).

Również ten, kolejny już rozkład jazdy z lipca 1944 roku nie dotrwał do końca, gdyż od stycznia 1945 roku wieś i stacja wróciły w ręce Polski i nazywały się znowu MAKOSZOWY.

Lata 1945 do 2011

Po drugiej wojnie światowej następował dalszy rozwój infrastruktury kolejowej Makoszów.
Stacja pozostawała nadal stacją węzłową. Kontynuowano przewozy na liniach Katowice Ligota-Gliwice, nowa numeracja 155, oraz Makoszowy-Leszczyny, z połączeniem aż do Rybnika, linia 156.
Rozkład jazdy stacji Knurów z 1946 roku podaje, że do Makoszów przyjeżdżało od strony Leszczyn 10 pociągów, w tym 1 tylko w dni robocze. Prowadziły wagony 2 i 3 klasy.
Według spisu abonentów sieci telefonicznej Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Katowicach w roku 1966 stację Makoszowską obsługiwał zawiadowca, dyżurny ruchu, biuro stacyjne, kasa biletowa, dyżurny nadzorczy, biuro wagonowe, kierownik ekspedycji towarowej. Istniały jeszcze ekspedycja towarowa ogólna, ekspedycja węglowa i specjalna dla kopalni Makoszowy odprawa pociągów. Ilość tych placówek odzwierciedla intensywność ruchu na stacji i bardzo ważną funkcję stacji towarowej.

Zabrze Makoszowy - Dworzec kolejowy

Rozkład jazdy z roku 1964. Linia 155

W roku 1964 na linii kursowało przez Makoszowy trzynaście par pociągów, w tym dwa tylko w dni robocze.

www.zabrze.aplus.pl - historia, zdjęcia, pocztówki

Szukaj

Menu

Dobrze wiedzieć


Dobrze wiedzieć


Losowe zdjęcie

Dobrze wiedzieć

Dobrze wiedzieć

Zobacz również