Zabrzański przemysł - industrializacja

Podsumowanie

Gwałtowny rozwój Zabrza został spowodowany przede wszystkim przez dwa czynniki. Pierwszym, głównym, było odkrycie w 1790 roku przez Salomona Izaaka z Brabantu pokładów węgla między Pawłowem a Zaborzem, co skutkowało powstaniem już w następnym roku pierwszej kopalni- "Królowa Luiza". Natomiast drugim czynnikiem było utracenie przez Niemców w 1922 roku części Górnego Śląska i wynikająca stąd potrzeba budowy nowych ośrodków przemysłowych na nowych niemieckich kresach wschodnich. 30

Historyczny proces przemian gospodarczych i społecznych wywarł swoje piętno na współczesnym wyglądzie miasta, w którym jeszcze do niedawna funkcjonowało wiele zakładów przemysłowych. Pozostając przez wiele dziesiątków lat "w służbie węgla i stali", Zabrze było symbolem z jednej strony potencjału gospodarczego Śląska i chlubą kraju, a z drugiej- niemal kompletnej degradacji środowiska naturalnego. Przede wszystkim zaś okres realnego socjalizmu doprowadził miasto do kompletnego wyniszczenia, poprzez skupienie na jego terenie dużej liczby zakładów przemysłowych. 31

Ale tamto Zabrze już poniekąd nie istnieje. Miasto to zmieniło się i zmienia się przez cały czas, ale jeszcze tu i ówdzie zachowały się charakterystyczne fragmenty krajobrazu przemysłowego: hałdy, wieże wyciągowe, kominy, szyby kopalń, czerwone mury domów robotniczych. Jednak coraz częściej miejsce charakterystycznych stożków hałd zajmuje zieleń oraz znikają kominy i wieże wyciągowe. Czynione są coraz to nowe inwestycje, które zdecydowanie poprawiają wizerunek miasta. Potrzeba jednak jeszcze wiele wysiłku, szczególnie w kwestii ekologii, aby Zabrze z miasta przemysłowego, będącego jednym z najbardziej zanieczyszczonych miast w kraju, a nawet w świecie, stało się nowoczesnym miastem europejskim, z dominacją sektora usługowego, w którym to mieście jego mieszkańcy będą mogli wreszcie "złapać świeży oddech".

30. Por. M. Babak: Od..., s. 9.
31. Por. B. Zemła: Niektóre problemy ochrony naturalnego środowiska człowieka na terenie Zabrza (w:) Kroniki Miasta Zabrza, nr 5/1972. Muzeum w Zabrzu, Towarzystwo Miłośników Zabrza. Zabrze 1972 oraz Zabrze walczy o świeży oddech. http://www.panorama-miast.com.pl/24/html/zabrze.htm

Bibliografia



Literatura:

1) Karpusiewicz W. (red.): Zabrze. Wydawnictwo "Tekst" sp. z o. o. Bydgoszcz 1993
2) Michalkiewicz S.: Przemysł i robotnicy na Śląsku (do 1914 roku). Wydawnictwo "Śląsk". Katowice 1984.
3) Rechowicz H. (oprac.): Zabrze. Zarys rozwoju miasta. Wydawnictwo "Śląsk". Katowice 1967.
4) Schmidt J.: Zarys historii miasta Zabrza. Urząd Miejski w Zabrzu. Zabrze 1986.
5) Szczech B.: Zabrze-nasze korzenie. Cz. I. Urząd Miejski w Zabrzu. Zabrze 1995.
6) Szczepański M.S.(red.): Górny Śląsk 2005. Scenariusz restrukturyzacji. Towarzystwo Zachęty Kultury. Katowice 1994.



Czasopisma:

1) Babak M.: Od wsi przemysłowej do miasta. "Nasze Zabrze Samorządowe", nr 10/2002.
2) Historia Zabrza. "Trybuna Śląska (Górnicza)", nr 78 (13)/1998.
3) Hnatyszyn P.: Powiat zabrski w latach 1873-1926. "Nasze Zabrze Samorządowe", nr 2/1999.
4) Hnatyszyn P.: Zabrze przed 100 laty. "Nasze Zabrze Samorządowe", nr 12/2002.
5) Jałowiecki S.: Z problematyki postępu i regresu. "Polska 2000", nr 1/1981.
6) Wiader I.: Nieczynne kopalnie dziedzictwem kultury. "Gazeta Samorządu i Administracji", nr 4 (152)/2004.
7) Zabrzańskie metamorfozy. "Nasze Zabrze Samorządowe", nr 9/2003.



Internet:

1) Kaganiec M.: "Herby i pieczęcie miast górnośląskich". Katowice 1992. http://www.xlo.pl/2003/konkursy/cku-bytom/2004/bartek/zabrze.htm
2) Skąd się wzięła nazwa? http://www.um.zabrze.pl/historia.php
3) Zabrze-Moje miasto. www.um.zabrze.pl
4) Zabrze walczy o świeży oddech. http://www.panorama-miast.com.pl/24/html/zabrze.htm



Inne:

1) Dietz d'Arma: Miasto Zabrze. Jego rozwój i przeobrażenia przestrzenne (w:) Kroniki Miasta Zabrza, nr 6/1973. Muzeum w Zabrzu, Towarzystwo Miłośników Zabrza. Zabrze 1973.
2) Michalkiewicz S.: Uwagi o ruchu robotniczym w Zabrzu do 1914 roku (w:) Kroniki Miasta Zabrza, nr 13/1982-1983. Muzeum w Zabrzu, Towarzystwo Miłośników Zabrza. Zabrze 1984.
3) Informator o gminach województwa śląskiego1999. Sejmik Samorządowy.
4) Plechnicki K., Załęski P.: Słownik Socjologiczny. Graffiti BC. Toruń 2003.
5) Tokarski J. (red.): Słownik Wyrazów Obcych. PWN. Warszawa 1980.
6) Memła B.: Niektóre problemy ochrony naturalnego środowiska człowieka na terenie Zabrza (w:) Kroniki Miasta Zabrza, nr 5/1972. Muzeum w Zabrzu, Towarzystwo Miłośników Zabrza. Zabrze 1972.



Wykaz zdjęć: (które zostały zamieszczone w orginale)

1) Zdjęcie 1 - "Panorama przemysłowa miasta XIX wiek"- źródło http://www.zabrze.xt.pl*
2) Zdjęcie 2 - "Dworzec kolei żelaznej XIX wiek" - źródło http://www.zabrze.xt.pl*
3) Zdjęcie 3 - "Huta Donnersmarcka 1922 rok - źródło http://www.zabrze.xt.pl*
4) Zdjęcie 4 - "Plac Warszawski-żeńska szkoła średnia 1907 rok" -źródło http://www.zabrze.xt.pl*
5) Zdjęcie 5 - "Teatr Nowy 2004 rok" - autor W. Skrzypiec - źródło http://www.zabrze.xt.pl*

* - http://www.zabrze.xt.pl - adres strony (działający do dziś), który był poprzednim jedynym adresem strony, strona pozycjonowana w wyszukiwarkach pod adresem www.zabrze.aplus.pl

Jolanta Zalewska

Szukaj

Menu

Dobrze wiedzieć


Dobrze wiedzieć


Losowe zdjęcie

Dobrze wiedzieć