Historia Zabrza - autor: Piotr Hnatyszyn

Nowa granica przecięła również powiat zabrzański. Polsce przyznano 9 gmin: Bielszowice, Bujaków, Chudów, Kończyce, Makoszowy, Paniowy, Paniówki, Pawłów i Rudę oraz 3 okręgi dworskie: Bujaków, Chudów i Paniowy. Stanowiło to prawie 60% powierzchni powiatu zamieszkałe przez 33% jego mieszkańców. Kończyce, Makoszowy i Pawłów przyłączono do powiatu rudzkiego utworzonego na mocy rozporządzenia wojewody śląskiego z 17 czerwca 1922 roku. Kiedy z kolei ustawą śląską z 15 lutego 1924 roku powiat rudzki zlikwidowano, przyłączono je do powiatu katowickiego. Gminy Biskupice, Maciejów, Sośnica, Zaborze i Zabrze, a także obszar dworski Biskupice pozostały w Niemczech. Wojsko polskie wkroczyło na przyznane Polsce tereny dawnego powiatu zabrskiego 28 czerwca 1922 roku. Tydzień później, 4 lipca 1922 roku do Zabrza wkroczyły wojska niemieckie. Aż do czerwca 1923 roku nie było wiadomo, komu przypadnie kopalnia "Delbrück" (Makoszowy), położona na południe od lasu Guido. Zgodnie z decyzjami Rady Ambasadorów granica powinna przebiegać wzdłuż Czarniawki. Dopiero 9 czerwca 1923 roku Międzysojusznicza Komisja Graniczna przyznała teren kopalni Niemcom. Pięć dni później, 14 czerwca 1923 roku nastąpiło uroczyste przyłączenie kopalni do Zabrza.

Podział Górnego Śląska otworzył przed Zabrzem nowe perspektywy. Niemcy utraciły spore tereny, w tym tak ważne miasta jak Katowice, Mysłowice i Królewską Hutę. Po ich stronie granicy pozostały jedynie Bytom i Gliwice. Dlatego już w 3 miesiące po objęciu przez Niemcy przyznanych im terenów, Rozporządzeniem Pruskiego Rządu państwowego z 29 września 1922 roku "dozwolono wiejskiej gminie Hindenburg G. Śl. przyjęcie ordynacji miejskiej z dnia 30 maja 1853 roku. Jako termin stania się miastem przez Hindenburg wyznaczył pan prezydent regencyjny [...] 1 października 1922 roku." Władze gminne przeobraziły się w tymczasowy zarząd miasta. Dopiero w listopadzie 1923 roku wybrano pierwszego nadburmistrza Zabrza. Jeszcze później, bo dopiero w 1927 roku pruski Minister Spraw Wewnętrznych wydał zgodę na używanie przez Zabrze herbu miejskiego przedstawiającego 3 czerwone murowane wieże z blankami i niebieskie koło zębate na żółtej tarczy.

Starania w kierunku przyłączenia do Zabrza miejscowości z tej części powiatu zabrskiego, która znalazła się w Niemczech, podejmowane były praktycznie już od chwili uzyskania przez Zabrze praw miejskich. I o ile przyłączenie doń Biskupic, Maciejowa i Zaborza nie podlegało większym dyskusjom, to Sośnica stała się obiektem sporu między Zabrzem i Gliwicami. Odpowiednie decyzje zapadły w Pruskim Sejmie Krajowym. "Ustawa o reorganizacji ustroju i zarządzie gmin i powiatów w Prowincji Górnośląskiej" uchwalona 5 stycznia 1927 roku, a obowiązująca od 1 stycznia 1927 roku Sośnicę przyznała Gliwicom. Z Biskupic do Rokitnicy przyłączono tereny położone na północ od linii kolejowej Pyskowice - Bytom, wraz ze znajdującą się tam kopalnią "Castellengo". Resztę włączono do Zabrza. Oprócz Biskupic, Zabrze powiększyło się o Zaborze, Maciejów, fragmenty gminy i obszaru dworskiego Sośnica, niezamieszkany skrawek gminy Mikulczyce oraz fragment obszaru dworskiego Mikulczyce. Równocześnie, na mocy tej ustawy obszar dworski Mikulczyce włączono do gminy Mikulczyce. Ta zaś, wraz z gminami Grzybowice i Rokitnica znalazła się w powiecie bytomsko-tarnogórskim.