Zabrzańskie pocztówki przedwojenne
1 |
To kartka z identycznym zdjęciem jak na tej "poprawionej" na polską w obiegu powojennym. Widok na hutę Reden, po wojnie Fabryka Maszyn Górniczych. Hutę wybudowano w latach 1855 - 1857 na pograniczu Małego Zabrza i Zaborza. Przy hucie znajdowała się również koksownia.
Wydawca:
|
2 |
Napis na kartce sugeruje, że huta Reden była koło Bytomia. Ciekawostka: w owym czasie teren ten zaliczany był do Zaborza i w starych źródłach była to Huta Reden w Zaborzu. Zaborze nie było wówczas jeszcze dzielnicą Zabrza i jako takie było mało znane. Stąd ten napis celu łatwiejszej lokalizacji huty. To chyba najstarsze zdjęcie zakładu. W 1853 roku Heinrich Koetz wybudował obok przyszłej huty fabrykę kotłów, która w siedem lat później stała się jej częścią.Wydawca: Verlag Julius Maass, Verkehrabbuchhdlg., Beuthen O. S. |
3 |
W celu wykorzystania produktów ubocznych procesu koksowania węgla, koksownie wraz z innymi zakładami przemysłowymi utworzyły spółkę Chemische Werke - Zakłady Chemiczne, która obok istniejącej Koksowni "Skaley" wybudowała nowoczesną instalację do przerobu smoły metodą destylacji. Instalację zdolną przerobić 80 tyś. ton smoły na rok rozpoczęto budować w 1914r. W następnym roku uruchomiono instalację do periodycznej destylacji smoły. |
4 |
Pierwsze wzmianki o Żydach z Zabrza zachowały się w Państwowym Archiwum we Wrocławiu (Breslauer Staatsarchiv) i pochodzą z roku 1781. Zabrzańska żydowska gmina wyznaniowa założona została w roku 1840 jako filia gminy w Bytomiu i w roku 1869 wybudowała ona własną dwuklasową szkołę (budynek z prawej strony). Pierwszymi nauczycielami byli panowie Sachs und Sander. Tuż obok w roku 1872, w rok po usamodzielnieniu się gminy, przy ulicy Brysza róg Karłowicza, wybudowano tu widoczną synagogę w stylu arkadowym (Rundbogenstil) z elementami mauretańsko - romańskimi. Styl charakterystyczny dla Niemiec połowy XIX wieku. Usytuowana była na planie prostokąta na kierunku wschód - zachód. Koszty budowy wyniosły 18 tys. talarów. Już w roku 1898 znacznie ją rozbudowano. Do wnętrza wchodziło się po schodach przez trzy łukowe wejścia. W środku znajdowały się galerie dla kobiet oraz w sali głównej 300 miejsc siedzących dla mężczyzn. Fasadę zdobiły dwie tablice z dziesięciorgiem przykazań. |
5 |
Pierwszym samodzielnym zabrzańskim rabinem był od roku 1895 dr. Saul Katz. Funkcją swą pełnił aż do końca dziejów gminy gdy latem roku 1942 wraz z ostatnimi zabrzańskimi Żydami deportowano go do obozu. Synagoga spalona została w trakcie "kryształowej nocy" z 9 na 10 listopada 1938 przez fanatyków hitlerowskich. Obecnie na jej miejscu znajduje się osłonięta w 1998 roku granitowa bryła z tekstem upamiętniającym istnienie w Zabrzu żydowskiej wspólnoty i synagogi. |
6 |
Aby upamiętnić zasługi starosty zabrzańskiego doktora Alfreda Schechego urzędującego w latach 1892 do 1902 dla gminy Zabrze, w 1905r. zmieniono nazwę Wochenmarktplatz na Schecheplatz (Plac Krakowski).
Stempel pocztowy z 1928r.
|
7 |
Na pocztówce można zauważyć, że plac nie bez powodu nazywał się do 1905 roku placem Targów Tygodniowych. W Zabrzu i jego dzielnicach wiele było placów gdzie odbywał się regularnie handel. Np: na pl. Warszawskim, niegdyś na pl. Traugutta, w Zaborzu na placu gdzie stał zapomniany pomnik naprzeciw byłej kopalni Zabrze - Poremba przy ul Wolności.Wydawca: Verlag Kurt Freier, Reisebuchhdlg., Zabrze O.-S. NR. 174. |
8 |
Alfred Scheche, starosta zabrzańskiego powiatu od grudnia 1892 do września roku 1902 upamiętniony został przez radę gminy, która nazwała jego imieniem ten plac w roku 1905. Przedtem nazywał się placem targów tygodniowych. Jego głównym, charakterystycznym elementem są kubistyczne bryły otwartego w 1929 roku, wybudowanego z czerwonej klinkierowej cegły budynku krytej pływalni i łaźni miejskiej. W pobliżu znajduje się pochodzący z roku 1874 ewangelicki kościół "Pokoju". Duży skwer na terenie dzisiejszego placu to zachęca do odpoczynku.Wydawca: Verlag von J. Muecke, Inh. Dag. Kaiser, Zabrze |
9 |
To bardzo mroczne spojrzenie na Zabrze. Dziś nie zobaczymy już tych kominów na horyzoncie. Wieża z lewej w głębi fotografii należy do kościoła ewangelickiego, te ładne kamienice w środku stoją na placu Krakowskim, wówczas Schecheplatz. Nie zobaczymy tu Łaźni Miejskiej. Wybudowano ją dopiero w latach 1927-29, sama pocztówka pochodzi sprzed roku 1915 o czym świadczy podpis Zabrze. Od 21 lutego 1915 roku Zabrze i zabrzański powiat nazwano na cześć marszałka polowego Paula von Hindenburg; Hindenburg O.S.Wydawca: H. J. Sobotzik, Zabrze |