Synagoga

Zabrzańskie pocztówki przedwojenne - kościoły
www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

1

Pierwsze wzmianki o Żydach z Zabrza zachowały się w Państwowym Archiwum we Wrocławiu (Breslauer Staatsarchiv) i pochodzą z roku 1781. Zabrzańska żydowska gmina wyznaniowa założona została w roku 1840 jako filia gminy w Bytomiu i w roku 1869 wybudowała ona własną dwuklasową szkołę (budynek z prawej strony). Pierwszymi nauczycielami byli panowie Sachs und Sander. Tuż obok w roku 1872, w rok po usamodzielnieniu się gminy, przy ulicy Brysza, róg Karłowicza wybudowano tu widoczną synagogę w stylu arkadowym (Rundbogenstil) z elementami mauretańsko - romańskimi. Styl charakterystyczny dla Niemiec połowy XIX wieku. Usytuowana była na planie prostokąta na kierunku wschód - zachód. Koszty budowy wyniosły 18 tys. talarów. Już w roku 1898 znacznie ją rozbudowano. Do wnętrza wchodziło się po schodach przez trzy łukowe wejścia. W środku znajdowały się galerie dla kobiet oraz w sali głównej 300 miejsc siedzących dla mężczyzn. Fasadę zdobiły dwie tablice z dziesięciorgiem przykazań.

kliknij, zobacz duże zdjęcie
www.zabrze.aplus.pl - kliknij, zobacz duże zdjęcie

2

Pierwszym samodzielnym zabrzańskim rabinem był od roku 1895 dr. Saul Katz. Funkcją swą pełnił aż do końca dziejów gminy gdy latem roku 1942 wraz z ostatnimi zabrzańskimi Żydami deportowano go do obozu. Synagoga spalona została w trakcie "kryształowej nocy" z 9 na 10 listopada 1938 przez fanatyków hitlerowskich. Obecnie na jej miejscu znajduje się osłonięta w 1998 roku granitowa bryła z tekstem upamiętniającym istnienie w Zabrzu żydowskiej wspólnoty i synagogi.

kliknij, zobacz duże zdjęcie

Szukaj

Menu

Losowe zdjęcie