Zabrze Zaborze - pocztówki przedwojenne
1 |
Pierwszy urząd pocztowy w Zaborzu otwarto 01.11.1871 roku. Zaborze było wówczas jeszcze samodzielną gminą. Urząd otwarty był w godzinach od 7:00 do 9:00 przed południem i od 13 do 16 popołudniu. Kursujący miedzy Zabrzem a Zaborzem trzy razy dziennie wóz pocztowy zabierał także pasażerów. Widoczny na pocztówce budynek urzędu pocztowego przy ulicy Wolności stał w pobliżu elektrowni. Nad wejściem widoczny jest napis "Poczta Cesarska" .
Pocztówka z obiegu w roku 1902.
|
2 |
Pięć widoków na obecnie wschodni kraniec Zabrza, do 1927 roku samodzielną gminę Zaborze. U góry neogotycki kościół parafii św. Franciszka z 1885 roku i uruchomiona w 1791 roku państwowa pruska kopalnia "Królewska", w 1810 nazwana Kopalnią Królowej Luizy, od imienia małżonki króla Prus. W środku widok ogólny dzielnicy. U dołu ulica Kronprinzenstrasse, czyli Wolności, oraz reprezentacyjna ulica Brojastrasse, niegdyś tętniąca życiem, po zamknięciu kopalni Zabrze w 1998 roku prawie wymarła. To ulica Lompy. |
3 |
Pocztówka zatytułowana jest Broja - Strasse und Evangelische Kirche. Zarówno ulica, po wojnie nazwana ulicą Lompy, jak i ewangelicki kościół w Zaborzu to już tylko zabrzańska historia. Z powstałej pod koniec XIX wieku koloni "B" kopalni Królowa Luiza (kop Zabrze), stoją zaniedbane pojedyncze kamienice. Kościół rozebrano w 1970 roku, po odprawieniu ostatniego uroczystego nabożeństwa, na skutek szkód górniczych. Po upadku kopalni wymarła prawie całkowicie kolonia "B", okazała ulica Lompy i kilkanaście niegdyś gęsto zabudowanych krótkich ulic. Pocztówka pochodzi z pierwszych lat XX wieku.Wydawca: Verlag Heinrich Broll, Buchhandlung, Zaborze O.-S. |
4 |
Ten okazały budynek mieści się w Zaborzu przy ulicy Wolności. Od 1917 roku był siedzibą Państwowej Inspekcji Górniczej. Poprzednia Inspekcja znajdowała się nieco dalej w kierunku Rudy Śląskiej w prostym ceglanym budynku o dwóch skrzydłach. Jej zdjęcie znajduje się również w tej kolekcji. Proszę zwrócić uwagę na przejeżdżający pod Inspekcją tramwaj.
Pocztówka w obiegu w 1918 roku.
|
5 |
To pocztówka z Poremby, nazywanej często Zaborzem II. Przedstawia restaurację z ogrodem i kręgielnią przy ulicy Wolności, której właścicielem był Johann Czeczotta. Budynek nie istnieje. Ostatnie zabytkowe kamienice w Zaborzu i Porembie przy ulicy Wolności wyburzono pod budowę trasy średnicowej. W książce adresowej Zaborza z 1912 roku znajdujemy wpis: Czeczotta Adolf, wyrób kiełbas, Brojastrasse 5. (ul. Lompy przy kop. Zabrze). Być może był to krewny właściciela restauracji.Wydawca i autor fotografii: Willy Maron, Zaborze O/S. |
6 |
Restauracja "Quasigroch" w Zaborzu II, czyli w Porembie, jak brzmi opis tej pocztówki, znajdowała się przy ulicy Wolności (Kronprinzenstrasse) pod numerem 118. Stan ten nie zgadza się z obecnym numerowaniem kamienic przy tej ulicy. Przed przyłączeniem Zaborza do Zabrza w 1927 roku, numeracja domów w Zabrzu kończyła się przy granicy z Zaborzem i zaczynała od pierwszego domu w Zaborzu na nowo. Ulica nie zmieniała jednak swej nazwy. Stąd taki niski numer domu w Porembie.Wydawca i autor fotografii: Willy Maron, Zaborze O/S. |
7 |
Ten pozornie nieznany nikomu budynek stał przy schodach prowadzących do kościoła i na cmentarz przy ulicy wolności w Zaborzu aż do początku lat 80-tych XX wieku. To zdjęcie wykonano około roku 1900. W późniejszym czasie rozbudowano parter w kierunku ulicy dodając wiele ozdobnych elementów co bardzo zmieniło jego wygląd. Dom rozebrano po pożarze. Przed wojną był on Katolickim Domem Związkowym. Po wojnie siedzibą Domu Kultury Kopalni Zabrze. Działały w nim sekcje modelarskie i muzyczna oraz taneczna. Obecnie na tym miejscu znajdują się drobne sklepiki i parking.Wydawca: Verlag Arthur Kempsky, Zaborze O.S. |
8 |
Oto nieistniejący już a poświecony 4 lipca 1926 roku pomnik dla 1100 mieszkańców Zaborza poległych w okresie I wojny światowej i powstań śląskich za Niemcy. Wybudowano go wzdłuż. kościoła św. Franciszka od strony ulicy Wolności. Jego projekt powstawał już od końca 1924 roku. Do komitetu zajmującego się jego budową należeli: architekt dr. Nitze, radca górniczy Palm, przewodniczący gminy Zaborze dr. Franz Killing, kierownik szkoły ludowej nr 4 Johann Mokross oraz radca górniczy Arthur Schuberth. Dr. Nitze, jako architekt był projektantem pomnika. Sam pomnik tworzyło siedem odcinków muru, trzy środkowe były wyższe. Z poziomu chodnika dochodziło się do niego po trzech schodach. Na trzech środkowych częściach pomnika umieszczono tablice projektu prof. dr. Kurta Bimler z Wrocławia. Tablice odlano w słynnej z tego rodzaju prac odlewni w Gliwicach. Tablica środkowa ukazywała boginię zwycięstwa Nike pochylającą się nad siedzącym nagim żołnierzem w hemie. Na lewej tablicy znajdowała się dedykacja: Poległym w wojnie 1914 - 1918 oraz w walkach granicznych 1919 - 1921 za niemiecką ojczyznę bohaterom, pomnik ten poświęcają mieszkańcy gminy Zaborze 4 lipca 1926 roku. Na prawej tablicy znajdował się następujący tekst: Kto żyje w sercach swych bliskich, nie umarł. Jest tylko daleko. Martwym jest tylko kto został zapomniany. Wierne wyplenienie obowiązku powinno zawsze być nam przykładem. |