Wieża przy ul. Zamoyskiego 1a

Wieża przy ul. Zamoyskiego 1a
Autor - Dariusz Guz

W latach 1884-1885 w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na wodę pitną na terenie mikulczyckich pól górniczych wykonano pierwszy odwiert studni głębinowej i uruchomiono zakład produkcji wody pitnej.

W pobliżu wykonanych odwiertów w 1901r. zaczęto budowę Kopalni "Huta Donnersmarcka". Na terenie kopalni wybudowano wieżę wodną oraz wodociąg, którym woda dostarczana była do Zabrza, Zaborza, Sośnicy, Makoszów i Gliwic. Po wybudowaniu wodociągu z Kopalni "Huta Donnersmarcka" zużycie wody z państwowych wodociągów wzrastało z roku na rok. Jednym z powodów był ciągły wzrost ludności, drugim skanalizowanie gmin z niego korzystających.

Aby zaspokoić wzrastające zapotrzebowanie na wodę, również w przyszłości, w 1905r. utworzona została spółka akcyjna Górnośląskie Zakłady Hutnicze i Kopalnie (Oberschlesische Eisen- und Kohlenwerke A.G.). W skład spółki wchodziła Huta Donnersmarcka i Skarb Państwa. Kopalnia "Huta Donnersmarcka" zobowiązała się do dostawy wody w ilości 5 m3 wody pitnej na minutę. Skarb Państwa wybudował wodociąg o średnicy 350 mm, którym woda z wieży wodnej Kopalni "Huta Donnersmarcka" z Mikulczyc dostarczana była do wieży wodnej wybudowanej w 1871r. na terenie Huty Donnersmarcka". Ponieważ woda w rurociągu huty Donnersmarcka nie posiadała odpowiedniego ciśnienia w celu jego podniesienia wybudowano stację pomp centryfugalnych napędzanych prądem elektrycznym.

Wieża wodna

Pocztówka ze zbioru Darka Guza

Woda ze zbiornika wieży wodnej Huty Donnersmarcka" dostarczana była za pomocą wodociągu do wieży wodnej wybudowanej na gruncie należącym do Skarbu Państwa położonym przy ul. Zamojskiego w Zaborzu na granicy z Zabrzem. Wieża została wybudowana w latach 1907-1909. Zaprojektowana została przez architekta Augusta Kinda i królewskiego radcę budowlanego Friedricha Loose, a wybudowana przez firmę Augusta Klönne z Dortmundu. Wysoka na 46 metrów wieża posiada ośmioboczną kopułę szeroką na ponad 19 i wysoką na 10 metrów wspartą na potężnym filarze środkowym i ośmiu podporach. W filarze środkowym umieszczono klatkę schodową ze 135 schodami prowadzącymi do zbiorników w kopule. Wysoki na 7,2 m zbiornik wody składa się z 2 połączonych zbiorników o łącznej pojemności 2000 m3. Jeden zbiornik ma pojemność 500, a drugi 1500 m3. Zbiorniki znajdują się w najwyższym punkcie na wysokości 305 m nad poziomem morza. Również w ośmiobocznym budynku urządzono pomieszczenia biurowe i dwa mieszkania dla dozorców. W 1939r. podwyższono go o dodatkowe piętro, na którym urządzono 7 nowych pokoi biurowych i dużą salę kreślarską. Koszt budowy wieży (bez prac budowlanych wykonanych w 1939r.) wyniósł 246 477 M.

Wieża wodna

Foto Ryszard Kipias

Woda z wieży doprowadzana była do gmin Zabrze i Zaborze, w części do liczącego sobie 300 mm średnicy wodociągu przebiegającego pod szosą Zabrze-Sośnica. Poprzez podłączone do niego odgałęzienie o średnicy 100 mm. zaopatrywano w wodę gminę Maciejów. Dalej przewód biegł pod szosą Zabrze-Sośnica o średnicy 250 mm do skrzyżowania z linią kolejową gdzie podłączono do niego inny wodociąg o średnicy 200 mm dostarczający wodę do gminy Makoszowy i szybów Delbrück Państwowej Kopalni Węgla w Bielszowicach. Przewód główny przebiegał nastepnie w kierunku Sośnicy. Na skrzyżowaniu z linią kolejową Gliwice-Orzesze następuje następne odgałęzienie do zaopatrzenia w wodę dworca rozrządowego kolei w Gliwicach. Koszty budowy tych wodociągów w 1909r wyniosły 136 207 M; z tego 11 238 M pokryła kolej a III Królewska Inspekcja Górnicza w Bielszowicach 16 444 M, czego powodem był fakt, że do zaopatrzenia tych odbiorców konieczne było użycie większych rur niż te, które starczyłyby do dostarczenia wody tylko okolicznym gminom.

zabrze

Szukaj



Menu

Dobrze wiedzieć

Wirtualne muzeum

Dobrze wiedzieć

Losowe zdjęcie